Nyarita Éféktif

1. Nyarita Éféktif

Kaéféktifan dina nyarita penting pisan diterapkeun ku panyatur pikeun nepikeun informasi. Informasi anu ditepikeun teu kudu Panjang teuing, nu pentingmah dipikaharti ku paregep. Nyarita nu éféktif nya éta nyarita nu singket, jelas, jentre tujuannana pikeun paregep ngarah maham naon anu ditepikeun ku panyatur. Numutkeun Aristoteles dina Haérudin jeung Suherman (2013) netelakeun aya sababaraha unsur penting dina nyarita, nya éta:

1. Gagasan utama anu jadi jejer pedaran
2. Gaya atawa basa anu digunakeun
3. Gagasan-gagasan anu disusunan kalawan éntép seureuhna
4. Kumaha cara midangkeunana
5. Kamampuh dina nalar

2. Sikep Nyarita

Salian tina eusi carita nu rék ditepikeun, saurang panyatur ogé kudu boga sikep anu hadé. Lantaran nu mimiti ditingali mah biasana sok tina sikepna heula. Aya sababaraha hal nu kudu diperhatikeun ku panyatur saméméh nyarita nya éta:

1. Pasemon jeung paneuteup

Salila nyarita panyatur kudu boga pasemon nu hadé, soméah, sarta nembongkeun beungeut nu imut ulah baeud. Lamun pasemonna hadé biasana pamiarsa gé ngeunah ningalina sarta ngadatangkeun rasa simpati ti pamiarsa.

2. Ninggalikeun gaya basa jeung gerak-gerik anu wajar

Sikep dina nyarita penting pisan, gerak-gerik panyatur nu wajar, teu kaleuleuwihan, bisa ngarojong kana kalancaran nepikeun informasi sarta ngagampangkeun dina proses maham kana eusi.  Salila nyarita saurang panyatur miboga gaya basa nu has dina nepikeun informasi.

3. Percaya diri

Kapercayaan diri mangrupa modal nu penitng pisan pikeun panyatur ngarah dina nalika nyarita teu ngadegdeg nu matak ngaganggu kana nepikeun informasi. Lamun saurang panyatur miboga rasa percaya diri geus tangtu boga nilai plus pikeun panyatur.

4. Merhatikeun basa nu digunakeun

Panyatur nalika nyarita kudu bisa milih basa nu hadé jeung cocok pikeun paregep. Kudu bisa milih tatabasa nu cocok jeung luyu jeung kaayaan tempat, kumaha status sosialna, saha nu diajak nyarita,jsb.

5. Nyangking bahan

Saacan nepikeun informasi panyatur kudu nangtukeun heula tujuan,topik, bahan, jeung situasi tempat lumangsungna nyarita. Sabab nyarita miboga tujuan pikeun nepikeun informasi mangrupa gagasan atawa ide,pesen,jsb.

6. Ngawasa pamiarsa/paregep

Salahsahiji ciri panyatur nu geus ngawasa pamiarsa bisa ditingali tina respon paregep nu siga unggeuk-unggeuk. Tapi lamun nalika nyarita aya nu ngobrol,ribut,jsb éta cirina panyatur nu can bisa ngawasa pamiarsa.

7. Nyugemakéun pamiarsa/paregep

Kasugemaan paregep ditinggali dina pasemon, budi parangi atawa sikep anu karasa ku panyatur (respon).

3. Struktur Bahan Caritaan

Struktur dina nyarita aya tilu hal anu kudu aya nya éta:

1. Bubuka

Bubuka dina bahan caritaan bisa mangrupa pangalaman pribadi panyaturna,. Dina bubuka kudu nepikeun heula jejer nu rék ditepikeun ngarah paregep ngarasa panasaran kana bahan caritaan.

2. Eusi

Panyatur kudu nataharkeun bahan nu rék ditepikeun ka paregep, aya sababaraha tahap sangkan panyatur gampil dina nangtukeun eusi nya éta:

§  Maluruh masalah jeung cara ngungkulanana

§  Topikal

§  Spasial

§  Tiori-prakték

§  Testimoni

3. Panutup

Dina bagian panutup biasana nepikeun kacindekan eusi caritaan nu geus ditepikeun.

4. Bangbaluh Nyarita

Aya dua rupa bangbaluh nyarita nya éta faktor internal jeung eksternal. Faktor internal nya éta: mumbling, slurring, fithgeter, jeung lisles. Faktor eksternal nya éta: lingkungan fisik, kondisi rohangan, kondisi alam jeung media anu digunakeunana. 

RÉFÉRÉNSI

Haérudin jeung Suherman, (2013). Panganteur Kaparigelan Nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Pendidikan Bahasa dan Sastra UPI