Pangajaran Nyarita

Numutkeun teori Mulgrave dina Tarigan (1981:22) netelakeun yén aya sababaraha ragam seni dina nyarita ngawengku:

1. Ragam Seni Nyarita

Ragam dina seni nyarita dibagi jadi dua, nya éta nyarita di hareupeun masarakat umum (public speaking) jeung nyarita dina kagiatan sawala atawa gempungan husus (conference speaking).

2. Nyarita dina Pangajaran Basa

Dina pangajaran, nyarita mangrupa kagiatan komunikasi lisan nu raket patalina jeung opat kaparigelan basa. Dina aktivitas pembelajaran aya sababaraha kagiatan nyarita nya éta :

§  nyarita pikeun ngébréhkeun pamadegan, gagasan, pangaweruh, jeung kahayang,

§  nyarita ngeunaan rasa jeung pangalaman,

§  pidato, ngadongeng,

§  diskusi/sawala,

§  nyarita dina kalungguhan salaku pangatur acara,

§  ngawawancara,

§  nyarita dina telepon,

§  ngobrol, ngawangkong, silihtanya, paguneman, jeung sajabana.

3. Metodeu Nyarita

Numutkeun Tarigan dina Haérudin jeung Suherman (2013) aya opat metodeu nya éta:

1. Metodeu ngadadak (improptu) nya éta metodeu nu digunakeun ku cara ngadadak, teu nyiapkeun materi saacanna.
2. Metodeu naskah (manuscript) nya éta metodeu nu digunakeun sabari maca naskah ti mimiti nepi ka beres nepikeun informasi.
3. Metodeu ngapalkeun (memory) nya éta metodeu nu digunakeun ku cara ngapalkeun materi atawa informasi nu rék ditepikeun salila nyarita.
4. Metodeu ekstemporan nya éta metodeu anu digunakeun ku cara sakali-kali ningali kana naskah atawa panyatur sok nuliskeun poin-poin anu pentingna sangkan teu kaliwat naon nu rék ditepikeun.

4. Metodeu Pangajaran Nyarita

1. Metodeu terpimpin

Dina metodeu ieu panyatur kudu bisa maluruh heula hiji objek picaritaeun, nyaritakeun objek, ngaréproduksi tina hasil bacaan, paguneman dialog nu diterangkeun, latihan nyarita ku cara kaulinan, nyusun kalimah, nyieun paraprase, ngadongéng, teknik tembah jeung ngawih, jsté.

2. Metodeu semi terpimpin

Dina metodeu ieu panyatur kudu ngareproduksi informasi tina sumber wacana nu dilisankeun, nyarita dumasar gambar, nyaritakeun informasi deui informasi ku cara tatalepa, ngalaporkeun deui eusi bacaan, jeung ngalaporkeun eusi pidato.

3. Metodeu bebas

Metodeu bebas hartinya panyatur panyatur bebas nepikeun naon-naon nu rék dicaritakeun ka paregep. Kagiatanna nya éta pidato, wawancara, jeung diskusi.

5. Nyarita dina Babasan jeung Paribasa

Salila nyarita saurang panyatur teu ngan saukur nepikeun informasi hungkul. Panyatur leuwih boga nilai leuwih nalika ngandung babasan jeung paribasa nu geus lumrah di budaya Sunda mah siga hadé gogog hadé tagog, malapah gedang, heuras genggerong, jrrd.

6. Nyarita jeung Pragmatik

1. Bagbagan makéna basa

§  Deixis nya éta hal anu nuduhkeun naon-naon diluareun basa.

§  Conversional implicature nya éta bagbagan milih kecap.

§  Presuppotion nya éta pamikiran atawa panyangja anu aya patalina jeung kamustahilan bisa kajadian.

§  Speech act atawa speech event.

§  Conversational structure nya éta struktur dina paguneman nu bakal béda-béda.

2. Aspék-aspék pragmatik

Aya genep aspék pragmatik dina nyarita nya éta aspék sosialisasi, aspék inteléktual, aspék émosional, aspék informasi faktual, aspék ngaréngsékeun hiji masalah, jeung aspék moral.

3. Tatakrama dina nyarita

Teu lepas tina sikep jeung moral, nyarita ogé miboga tatakrama nu kudu diperhatikeun nalika nyarita. Dina elmu sosiologi basa mah kaasup kana implikatur paguneman anu nalungtik hiji paguneman atawa komunikasi nu didadasaran ku gawé bareng anu hiji jeung nu lianna pada surti nya éta: aturan kuantitas, aturan kualitas, aturan rélévansi jeung aturan cara.

RÉFÉRÉNSI

Haérudin jeung Suherman, (2013). Panganteur Kaparigelan Nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Pendidikan Bahasa dan Sastra UPI